dinsdag, januari 10, 2006

Balthazaar Bosduif is een humanist

Ik was nogal geïrriteerd toen ik eindelijk de laatste bladzijde 'psycho- dynamische antropologie' omsloeg. Freud was eindelijk uitgepraat en ik kon het niet met hem vinden. Zoveel mensen in zo weinig hokjes stoppen: oraal (hebberig), anaal (gierig/ordelijk), fallisch (ijdel) of genitaal (niks). Te stereotiep. De 'kaars-fallus' droomtheorie leek me een typische 'de bomen door het bos niet meer zien'- zaak. En als je een brief met 'Hatelijke groeten' ondertekent, is dat niet je onderbewuste. Dan ben je hoogst waarschijnlijk een beetje afgeleid of in het ergste geval dyslectisch.

Mooi, Freud is dus niks voor mij.

Op de volgende pagina blonken de woorden 'existentialisme', 'vrijheid' en 'zelfrealisatie'. Ik was op slag weer bij de zaak en ging even snel vooruit lezen. Mijn ogen bleven hangen bij een schema:

De behoeftenhiërarchie van Maslow (zelfverwezelijking is het resultaat van de voldoening die we scheppen bij het invullen van 5 fundamentele behoeften, op een vaste volgorde)

1/ Fysiologische behoeften: Dat spreekt voor zich: een dak boven je hoofd, water en voedsel, een warm deken ...
2/ Veiligheidsbehoeften: Iedereen is op zoek naar wat stabiliteit in zijn leven. We kiezen meestal het bekende boven het onbekende.
3/Behoefte aan sociale integratie: Na 'zekerheid' gaan we opzoek naar liefde en genegenheid. Je wil 'ergens' bijhoren. Een koppel, een gezin, een groep vrienden.
4/ Behoefte aan erkenning en waardering: Nadat we onze gelijkgestemde verwanten hebben gevonden, willen we respect en waardering krijgen van de anderen. En je mag natuurlijk niet vergeten jezelf ook af en toe een schouderklopje geven.
5/ Behoefte aan zelfverwezelijking: Je wil meer worden, groeien en ontwikkelen tot je alles hebt gedaan wat je in je had.
(Noot: wie ooit maar enigzins het 5e niveau bereikt heeft, zal nooit meer kunnen vrede nemen met enkel het bevredigen van de vorige 4.)

Eureka! Nu snap ik eindelijk waarom ik zenuwachtig word, als ik te lang in sociaal gezelschap rondhang of juist alleen ben. Terwijl ik af en toe niet anders wil dan alleen zijn of juist niet zonder vrienden kan. Ik speel geen spelletjes met mezelf, ik ben humanistisch verklaarbaar!

En O ja, als bonus bij 'inleiding tot de pyschologische antropologie': de definitie van 'liefde': in de juiste liefde is er geen vrees, verdedigingsmiddelen zijn weggevallen. in de liefde zijn partners niet bang dat hun zwakheden en gebreken ontdekt worden.
Romantiek zit op vreemde plekken ...

10 reacties:

Blogger Folkertje zei...

Heh, de psychologie als pseudo-wetenschap. Er valt veel mee aan te vangen, maar soms gaan ze naast hun schoenen lopen...
Gelukkig zijn er nog linguïsten om het allemaal wat in goede banen te lijden, hein...

7:28 p.m.

 
Blogger bosduif zei...

Wat is dat nu voor een opmerking?

7:56 p.m.

 
Blogger Folkertje zei...

Een combinatie tussen moedeloze ironie en het pijnlijke besef dat ik niet ga sterven met alle kennis die ik wil.
Wel, én het feit dat veel van de psychologie inderdaad gezever is...

8:41 p.m.

 
Blogger bosduif zei...

Strekkingen zijn strekkingen, zoals elke hypothese er een andere is.

Persoonlijk vind ik menselijke problemen onderzoeken interessanter dan proberen te verklaren waarom een boom 'boom' noemt. Of wat de duizenden interpretatiemogelijkheden van het woord 'kruis' zijn.

Linguïsten zijn mierenneukers. Punt, andere lijn.

Schuilt er soms een klein positivistje in jou?

9:26 p.m.

 
Blogger Folkertje zei...

En dat, bosduif, komt omdat je nog veel te weinig hebt gezien. Natuurlijk heb je al die theoretische zever, maar dingen als taalplanning, taalplanning en praktische taaltoepassingen zijn dingen die ons leven dagelijk vorm geven.
Ik meen niet dat linguïsten de wereld gaan redden, of zelfs maar de status quo behouden, of zelfs maar een vinger gaan kunnen uitsteken, maar liever een besluitloze positivist dan onfalsifieerbare theorieën over dromen en onderbewuste drang. Dàt heeft evenveel nut als religie; of Sinterklaas.

10:46 p.m.

 
Anonymous Anoniem zei...

Sinterklaas.. Dat is toch de meest gefalsifieerde theorie hier? Maar nog steeds in stand. Waarom psychologie dan niet?

11:43 p.m.

 
Blogger Folkertje zei...

Religion for the non-believers.

11:59 p.m.

 
Blogger bosduif zei...

Pas op, niet aan Rob the Blob zijn Sinterklaas komen! Hij is een hooggeëerde gast hier. Serieus, bedankt voor de link. Echt.

Ik vind het positivisme nogal nauwzichtig. Alles in één bepaalde wetenschappelijke theorie proberen te sluiten. En als ze er niet in slagen een verschijnsel te verklaren wordt het zwart gemaakt en verstoten. Terwijl het resultaat eigenlijk het belangrijkste is.

Als antropologie niet bestond, waarover zou ik dan kunnen schrijven? (Ik ben geen lïnguist, ik moet er alleen even doorbijten.)

En aan Rob: volgens mij is de kerstman de meest gefalsifieerde theorie. Wat moeten die kinders denken als er plotseling 4 aan één gevel hangen? We hebben nog geen sintepidemie, gelukkig ...

10:00 a.m.

 
Anonymous Anoniem zei...

In mijn ogen draait antropologie en psychologie (en bij uitbreiding de filosofie die ikzelf natuurlijk moet verdedigen) niet zozeer om heldere waarheden maar om het interpreteren van de menselijke conditie in het algemeen. In die zin is zowel een reductionisme als een theologisch of spiritueel uitgangspunt mogelijk; waar het echter om gaat is de medëring tussen beide. Als ik de recente kritiek hoor op Freuds analyse van de menselijke psychologie hoor vind ik dat deze, hoewel voor een groot deel correct, de mens al te zeer wil reduceren tot het andere uiterste. Freuds theorieën mogen dan wel betwijfelbaar zijn, ze hebben ons wel doen beseffen dat de mens niet enkel een rationeel wezen is maar dat er ook puur driftmatige kenmerken te vinden zijn die niet louter biologisch te duiden lijken. Of zijn psychologie werkt is één ding, of ze ons iets zinvols weet te vertellen is iets anders. Ik geloof, als ''filosoof-in-wording', fundamenteel in de zingevingsvraag en ik denk dat elke psychologische theorie daartoe iets kan bijdragen.

Maar daarnaast is het wel zo, en ik volg Folker wel hier, dat de taaltheorie en de pragmatische taalopvattingen een enorm belangrijke rol spelen in ons leven, meer zelfs, in wie we zijn. De taal heeft een grote invloed op ons bewustzijn en interpretatievermogen. Dus linguïsten zijn evenzeer 'nodig'. om tot een volledig begrip te komen van wat de mens kenmerkt.

Daarnaast zijn zowel de psychologie en de taaltheorie menswetenschappen die zich verhouden tot de exacte wetenschappen. Daar ligt het grote spanningsveld, en dat is het tegengewicht dat de humane wetenschappen moeten blijven bieden. De humane wetenschappen gaan verder dan het 'ontdekken van een bepaalde orde'. Ze kunnen ook een orde ontwerpen. Hoe de mens de wereld denkt hangt niet enkel af van wat de wereld is maar ook van hoe we hem willen zien. Dit zoeken wordt geleid door een dieperliggend projet: de vraag naar zin. Want één ding is zeker: de wetenschappelijke pretenties zijn eindig...

6:13 p.m.

 
Anonymous Anoniem zei...

ik wou ruwweg hetzelfde zeggen als de commenter hierboven, maar dan minder eloquent.

En ook met extra nadruk op de keuzevrijheid die mensen hebben om hun eigen uitgangspunt te kiezen als ze das ding-fur-mich bestuderen.

En nu verder studeren: bleurgh :(

7:46 p.m.

 

Een reactie posten

Aanmelden bij Reacties posten [Atom]

<< Homepage